خالد بن ابی‌اسماعیل کوفی

خالد بن ابی‌اسماعیل
مشخصات فردی
نام کامل خالد بن ابی‌اسماعیل کوفی
ولادت کوفه
مشخصات دینی
از یاران امام صادق(ع)
فعالیت‌ها نقل روایت
شاگردان صفوان بن یحیی، عبدالله بن مسکان و جعفر بن بشیر
آثار نویسنده یکی از اصول اربعمأة

خالد بن ابی‌اسماعیل کوفی، راوی ثقه و امامی قرن سوم قمری و از اصحاب امام صادق(ع). نجاشی او را ثقه دانسته است و متأخران نیز به تبع نجاشی او را توثیق کرده‌اند. خالد، بی‌واسطه و با واسطه از امام صادق(ع) روایت نقل کرده است.

نسب

برخی احتمال داده‌اند که نام پدر خالد، بکر بن اشعث باشد زیرا نجاشی کنیه بکر را ابواسماعیل یاد کرده است. بنابراین، احتمالا خالد بن ابی اسماعیل همان خالد بن بکر ملقب به طویل است.

با وجود این چون بکر پدر خالد طویل در زمان امام صادق(ع) درگذشته و به تصریح نجاشی بکر بن اشعث از امام کاظم(ع) روایت کرده، اتحاد این دو منتفی است.

روایت

خالد، هم بی‌واسطه و هم با واسطه از امام صادق(ع) روایت کرده است، لذا احتمالا از اصحاب آن حضرت بوده است. همچنین او صاحبِ یکی از اصول شیعه است که صفوان بن یحیی آن را روایت کرده است.

ابن بابویه به واسطه خالد از عبدالاعلی مولی آل سام، از اصحاب امام صادق (ع)، روایت کرده است. صفوان بن یحیی، عبدالله بن مسکان و جعفر بن بشیر نیز از وی حدیث نقل کرده‌اند.

طُرَیحی و کاظمی معیار تمایز او از راویان مشترک با وی را روایت صفوان از او دانسته‌اند. بنابراین ظاهراً لفظ ابی از سند روایت مذکور در کافی نیز افتاده است.

وثاقت

نجاشی او را ثقه دانسته است و متأخران نیز به تبع نجاشی او را توثیق کرده‌اند. علامه حلّی خالد بن اسماعیل کوفی را ثقه دانسته که احتمالا لفظ ابی از آن ساقط شده است.

پانویس

  1. نقدالرجال، ج۲، ص۱۸۰، پانویس۳؛ طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال، ج۱، ص۴۵۰؛ تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۳۵، ۶۳، ۱۴۳ـ۱۴۴
  2. فهرست اسماء مصنّفی الشیعةالمشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۰۹
  3. رجوع کنید به کافی، ج۷، ص۶۱ـ۶۲؛ مَن لایـَحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۱۶۹؛ تهذیب الاحکام، ج۹، ص۲۳۶
  4. رجوع کنید به کافی، ج۷، ص۶۱ـ۶۲
  5. فهرست اسماء مصنّفی الشیعةالمشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۰۹
  6. رجوع کنید به تهذیب الاحکام، ۱۳۹۰، ج۲، ص۳۷۶
  7. فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۵۰؛ فهرست کتب الشیعة و اصولهم و اسماء المصنفین و اصحاب الاصول، ص۱۷۴؛ قس معالم العلماء، ص۴۶؛ نیز رجوع کنید به الذریعه، ج۲، ص۱۴۸
  8. رجوع کنید به مَن لایـَحضُرُه الفقیه، ج۴، ص۴۴۴
  9. جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۲۸۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۱۰
  10. جامع المقال فیما یتعلق باحوال الحدیث و الرجال، ص۶۵
  11. هدایةالمحدثین الی طریقة المحمدین، ص۵۵
  12. رجوع کنید به کافی، ج۵، ص۵۶۹
  13. فهرست اسماء مصنّفی الشیعةالمشتهر ب رجال النجاشی، ص۱۵۰
  14. برای نمونه رجوع کنید به کتاب الرجال، ص۸۶؛ جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۲۸۹؛ تنقیح المقال فی علم الرجال، ج۲۵، ص۳۵؛ قس ذخیرةالمعاد فی شرح الارشاد، ص۲۱۵
  15. خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، ص۱۳۸
  16. برای تفصیل بیشتر در این باره و احتمال اتحاد این دو رجوع کنید به خاتمة مستدرک الوسائل، ج۴، ص۳۷۸ـ۳۷۹

منابع

  • آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، نجف‌ مکتبه‌ صاحب‌ الذریعه‌ العامه‌، بی‌تا.
  • ابن بابویه، مَن لایـَحضُرُه الفقیه، چاپ علی اکبر غفاری، قم، ۱۴۰۴ق.
  • ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف ۱۳۹۲/۱۹۷۲، چاپ افست قم، بی‌تا.
  • ابن شهر آشوب، معالم العلماء، نجف، ۱۳۸۰/۱۹۶۱.
  • محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، قم: مکتبة المحمدی، بی‌تا.
  • مصطفی بن حسین تفرشی، نقدالرجال، قم، ۱۴۱۸ق.
  • علی اصغر بن محمد شفیع جاپلقی بروجردی، طرائف المقال فی معرفة طبقات الرجال، چاپ مهدی رجایی، قم، ۱۴۱۰ق.
  • ابوالقاسم خویی، معجم رجال الحدیث.
  • محمد باقربن محمد مؤمن سبزواری، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، چاپ سنگی تهران ۱۲۷۳ـ۱۲۷۴، چاپ افست قم، بی‌تا.
  • فخرالدین بن محمد طریحی، جامع المقال فیما یتعلق باحوال الحدیث و الرجال، چاپ محمدکاظم طریحی، تهران، ۱۳۷۴ش.
  • محمدبن حسن طوسی، تهذیب الاحکام، چاپ حسن موسوی خرسان، تهران، ۱۳۹۰ش.
  • محمدبن حسن طوسی، فهرست کتب الشیعة و اصولهم و اسماء المصنفین و اصحاب الاصول، چاپ عبدالعزیز طباطبائی، قم، ۱۴۲۰ق.
  • حسن بن یوسف علامه حلّی، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم، ۱۴۱۷ق.
  • محمدامین بن محمدعلی کاظمی، هدایةالمحدثین الی طریقة المحمدین، چاپ مهدی رجایی، قم، ۱۴۰۵ق.
  • کلینی، الکافی.
  • عبداللّه مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ محیی الدین مامقانی، قم، ۱۴۲۳ق.
  • احمدبن علی نجاشی، فهرست اسماء مصنّفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، چاپ موسی شبیری زنجانی، قم، ۱۴۰۷ق.
  • حسین بن محمدتقی نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، قم، ۱۴۱۵ـ۱۴۲۰ق.

پیوند به بیرون

  • منبع مقاله: